การทำหมันแมวมีความสำคัญหลายประการ ทั้งต่อตัวแมวเอง เจ้าของ และสังคม รู้จักอาการฮีทของน้องพฤติกรรมธรรมชาติควรรู้ ดูยังไง
การทำหมันแมวเป็นการผ่าตัดเพื่อนำอวัยวะสืบพันธุ์ออก ในแมวเพศเมียเรียกว่าการตอน (spaying) และในแมวเพศผู้เรียกว่าการถอนลูกอัณฑะ (neutering) การทำหมันแมวมีข้อดีหลายประการ ทั้งต่อตัวแมวเอง เจ้าของ และสังคม

รู้จักอาการฮีท หรือติดสัดในแมว ดูยังไง?
คืออาการที่แมวตัวเมียแสดงออกในช่วงที่พร้อมผสมพันธุ์ อาการฮีทของแมวเพศเมีย ได้แก่
- ร้องเรียกแมวตัวผู้
- เดินส่ายสะโพก
- มีเลือดไหลออกจากช่องคลอด
อาการฮีทของแมวเพศเมียจะแสดงออกประมาณ 1-2 สัปดาห์ต่อครั้ง และจะเกิดขึ้นซ้ำทุก ๆ 2-3 สัปดาห์ อาการฮีทของแมวเพศเมียจะหายไปเมื่อแมวเพศเมียตั้งท้องหรือทำหมัน
สาเหตุของอาการฮีท
ในแมวเพศเมียเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเพศ ในช่วงที่เข้าสู่ช่วงฮีท ร่างกายของแมวจะผลิตฮอร์โมนเพศหญิงที่เรียกว่าเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน เอสโตรเจนจะกระตุ้นให้แมวเพศเมียแสดงพฤติกรรมต่างๆ เช่น ร้องเรียกแมวตัวผู้และเดินส่ายสะโพก ส่วนโปรเจสเตอโรนจะกระตุ้นให้แมวเพศเมียมีเลือดไหลออกจากช่องคลอด
วิธีดูแลแมวในช่วงฮีท
เจ้าของควรดูแลแมวในช่วงฮีทอย่างใกล้ชิด เพื่อป้องกันไม่ให้แมวหนีออกจากบ้านไปผสมพันธุ์กับแมวตัวผู้ เจ้าของควรป้องกันไม่ให้แมวหนีออกจากบ้าน
ความสำคัญการทำหมันแมว ประโยชน์
เพื่อช่วยหยุดวงจรการเป็นสัดและลดฮอร์โมนเพศลง ส่งผลให้แมวเพศเมียไม่มีอาการฮีทอีกต่อไป การทำหมันแมวเพศผู้จะช่วยป้องกันไม่ให้แมวแพร่พันธุ์ได้ และเพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพและพฤติกรรมของแมว

ประโยชน์ต่อตัวแมว
- ลดความเสี่ยงของโรคต่างๆ เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก มะเร็งต่อมลูกหมาก และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ลดพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ เช่น เที่ยวนอกบ้าน ร้องเรียกแมวตัวอื่น และปัสสาวะไม่เป็นที่
- ทำให้แมวมีสุขภาพดีขึ้น เช่น มีน้ำหนักตัวที่สมส่วน ขนสวย เงางาม และมีอายุยืนยาวขึ้น
ประโยชน์ต่อเจ้าของ
- ลดค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาสุขภาพ เช่น ค่ารักษาโรคมะเร็ง ค่ารักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ลดปัญหาแมวจรจัด เนื่องจากแมวที่ทำหมันจะไม่แพร่พันธุ์
ประโยชน์ต่อสังคม
- ลดปัญหาแมวจรจัด เนื่องจากแมวที่ทำหมันจะไม่แพร่พันธุ์
- ควบคุมประชากรแมว ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
อายุที่เหมาะสมในการทำหมันแมว กี่เดือน?
สำหรับแมวเพศเมียคือ 5-6 เดือน ส่วนแมวตัวผู้ 6-8 เดือน อย่างไรก็ตาม เจ้าของสามารถปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อขอคำแนะนำที่เหมาะสมสำหรับแมวของตนเองได้
อาการแมวหลังทำหมัน
เป็นอาการปกติที่อาจเกิดขึ้นได้หลังการผ่าตัด มักหายไปภายในไม่กี่วันถึงสัปดาห์ เจ้าของควรสังเกตอาการของแมวอย่างใกล้ชิด หากพบอาการผิดปกติควรพาแมวไปพบสัตวแพทย์

อาการแมวหลังทำหมันที่พบได้บ่อย ได้แก่
- ซึม แมวอาจมีอาการซึมหรือเฉื่อยชาในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัด เนื่องจากได้รับยาชาและยาแก้ปวด
- ปวด แมวอาจมีอาการปวดบริเวณแผลผ่าตัด เจ้าของสามารถให้ยาแก้ปวดตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
- ช้ำ บริเวณแผลผ่าตัดอาจมีอาการช้ำหรือบวมเล็กน้อย อาการเหล่านี้จะหายไปเองภายในไม่กี่วัน
- น้ำเหลือง บริเวณแผลผ่าตัดอาจมีน้ำเหลืองซึมออกมาเล็กน้อย เจ้าของสามารถเช็ดทำความสะอาดด้วยน้ำเกลืออ่อนได้
- กินอาหารน้อยลง แมวอาจมีอาการกินอาหารน้อยลงในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัด เนื่องจากได้รับยาชาและยาแก้ปวด
- ปัสสาวะบ่อย แมวอาจมีอาการปัสสาวะบ่อยในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัด เนื่องจากร่างกายกำลังขับน้ำเหลืองและยาชาออกจากร่างกาย
อาการแมวหลังทำหมันที่พบได้น้อย ได้แก่
- มีไข้ หากแมวมีไข้ควรพาแมวไปพบสัตวแพทย์ทันที
- แผลผ่าตัดติดเชื้อ หากแผลผ่าตัดมีสีแดง บวม ร้อน หรือมีหนองไหลออกมา ควรพาแมวไปพบสัตวแพทย์ทันที
- อาเจียน หากแมวอาเจียน ควรพาแมวไปพบสัตวแพทย์ทันที
- ถ่ายเหลว หากแมวถ่ายเหลว ควรพาแมวไปพบสัตวแพทย์ทันที

วิธีดูแลแมวหลังทำหมัน
หลังทำหมันแมวควรพักฟื้นที่บ้าน เจ้าของควรดูแลแมวอย่างใกล้ชิด ดังนี้
- ลดการเคลื่อนไหวที่อาจกระทบกระเทือนแผล การกักบริเวณน้อง และทำกิจกรรมที่ไม่เกี่ยวข้องกับการวิ่งหรือกระโดดที่อาจทำให้แผลแตก
- ปกป้องแมวจากเชื้อโรคและแมลง ควรให้พักฟื้นอยู่ในบ้าน ควรเลี่ยงการให้สุนัขหรือแมวจรจัดเข้ามารบกวนในระหว่างที่แมวกำลังพักฟื้น ทั้งการอยู่ในบ้านยังช่วยสร้างบรรยากาศที่สงบ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อสภาพจิตใจของแมวขณะที่เจ็บปวดจากแผลทำหมัน
- แยกแมวออกจากสัตว์อื่น เพื่อป้องกันการเล่นหรือทะเลาะกันซึ่งอาจทำให้แผลผ่าตัดได้รับความกระทบและกระเทือน
- ควรให้ยา หรือทายาตามคำสั่งจากแพทย์อย่างถูกต้อง อาจขอให้สัตวแพทย์ทำให้ดูวิธีให้ยาก่อนที่จะพากลับบ้าน
- ควรใส่อุปกรณ์ป้องกันที่ไม่ให้แมวแทะแผล จนกว่าแพทย์จะอนุญาตให้ถอดออก
- ควรระมัดระวังให้แผลไม่โดนน้ำหรือเปียกชื้น
ควรปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้น จะช่วยให้แมวกลับมาแข็งแรงอย่างรวดเร็ว และลดโอกาสการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

คำถามที่มักสงสัยหลังจากแมวทำหมัน
Q : กี่วันหาย
A : เพศเมียหลังทำหมันจะใช้เวลาประมาณ 1-2 สัปดาห์ ส่วนตัวผู้จะประมาณ 1-2 กว่าแผลจะหายสนิท ซึ่งในช่วงนี้เจ้าของควรดูแลแมวอย่างใกล้ชิด เพื่อป้องกันไม่ให้แมวเลียหรือดึงแผลผ่าตัด
Q : ทำหมันแล้ว ทำไม?แมวยังฮีท / ติดสัด
A : สาเหตุที่เป็นไปได้ ได้แก่
- การทำหมันล่าช้าเกินไป แมวเพศเมียที่เข้าสู่ช่วงฮีทแล้ว การทำหมันอาจไม่สามารถหยุดวงจรการเป็นสัดได้ทันที
- การทำหมันไม่สมบูรณ์ อาจมีอวัยวะสืบพันธุ์บางส่วนเหลืออยู่ ส่งผลให้แมวยังคงมีฮอร์โมนเพศอยู่
- ปัญหาสุขภาพอื่นๆ แมวบางตัวอาจมีอาการฮีทหลังทำหมันเนื่องจากปัญหาสุขภาพอื่นๆ เช่น โรคต่อมไทรอยด์
ตอนนี้ทาสแมว เข้าใจแล้วว่าการทำหมันแมวเป็นการผ่าตัดที่ปลอดภัยและมีประโยชน์หลายประการ เจ้าของแมวควรพิจารณาทำหมันแมวเพื่อประโยชน์ต่อตัวแมวเอง เจ้าของ และสังคม